Araştırmanın Amacı ve Önemi
Bu araştırma Gezici Araştırma Şirketi tarafından, KKTC genelinde sosyal, ekonomik, politik konular ile ilgili seçmenin algısını belirlemek üzere 5 – 6 – 7 EYLÜL 2020 tarihlerinde yapılmıştır. Araştırma sonuçları ilgili kurumun yapacağı çalışmalarda öngörü kazanması açısından önem arz etmektedir.
Araştırmanın Örneklemi
Araştırmanın örneklemi 7 Ocak 2018 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları ve 26 Nisan 2015 Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları dikkate alınarak, KKTC genelini temsil edecek nitelikte oluşturarak düzenlenmiştir. Araştırma 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden, yaklaşık yarısı kadın olmak üzere toplam 114 personelle 4486 katılımcı üzerinden yürütülmüştür. Yapılan çalışmada tüm veriler 6 ilçe ve kırsallarda yüz yüze görüşme metodu ile toplanmıştır.
Örneklemin seçilmesinde, tesadüfü örnekleme yönteminden tabakalı örnekleme yöntemi kullanılıp, görüşülecek katılımcıların belirlenmesinde ise cinsiyet ve yaş kotası uygulanmıştır.
Veri Toplama Aracı
Bu araştırma kapsamında hazırlanan anket, ilgili alan yazın dikkate alınarak uzmanlar eşliğinde hazırlanmış çeşitli demografik maddelerin yanı sıra KKTC’nin şuan ki gündemini oluşturan maddeler tasarlanmıştır.
Verilerin Analizi
MS Office 2010 Excel ve SPSS 17.0 ortamına veri girişi ve kodlama yapılmıştır. Verilerin analizi sonucu elde dilen oranlar tablolaştırılmıştır. Bunun yanı sıra kategorik değişkenler için ki-kare analizi yapılmıştır rapor edilmiştir.
Araştırma sonuçları gerek sahada, gerekse bilgisayar ortamında çeşitli kontrollere tabi tutulmuş, elde edilen bulguların tutarlılığı gözlemlenmiştir. Araştırmanın hata payı güven aralığı sınırları içerisinde +- 2,5’tir.
GENEL DEĞERLENDİRME
Değerli medya mensupları;
Gezici Araştırma Merkezi 2014 yılından buyana Kuzey Kıbrıs da kamuoyu araştırmaları yapmakta, 2015 KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimi ile 2018 KKTC milletvekilliği seçimlerinin sonuçlarını neredeyse yüzde 100’e yakın bir doğruluk oranı ile gerek sıralamayı gerekse oy oranlarını tek bilen Gezici Araştırma merkezi olarak üzerimize düşen görev ve sorumluluklarımızla 11 Ekim 2020 tarihinde yapılacak seçim sonucu ile ilgili olarak aynı iddiamızı sürdürüyoruz.
ERSİN TATAR:
Başbakan Ersin Tatar’ın dünyada yeniden yükselişe geçen pandemi sürecinde halkın geneline yönelik aldığı riskler takdir topluyor. Sayın Tatar, Cumhurbaşkanı Akıncı ve muhalefetin ‘ülkeyi kapatalım’ anlayışına karşı, ülkenin kaosa sürüklenmesini engelleyen adımların atılmasını sağladı. Başbakan Tatar’ın, pandemi hastanesinin yapılışını hızlandırması, Türkiye’nin bu süreçte her anlamda desteği halk arasında önemsenen noktaya geldi.
Bunun yanında Kuzey Kıbrıs’a gelen suyun tamir süreci ile ilgili son noktanın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay ile birlikte halka gösterilmesi önemliydi. Kıbrıs Türk Halkı’nın ezici çoğunluğu hem sosyal hem de ekonomik olarak geleceğinin Türkiye ile iyi ilişkilerden geçtiğini ifade etmektedir.
Sn. Tatar’ın Doğu Akdeniz konusunda gösterdiği duruş, halk arasında takdir toplamaktadır. Türkiye’nin başta Yunanistan, Fransa ve Rum Yönetimi ile Doğu Akdeniz’de verdiği mücadeleye Kıbrıs’tan destek çıkılması halkın istediği bir siyasi anlayış.
Daha önceki raporlarda da belirttiğimiz gibi ekonomik olarak memurların maaşlarında sorun yaşanmaması, Türkiye ile ilişkilerin en üst seviyede olması, Türkiye ile yeni bir İktisadi ve Mali İşbirliği Antlaşması Tatar’a büyük artılar getirmektedir.
Tatar’ın Kapalı Maraş’ın açılması sürecinde izlediği politika, Kıbrıs konusunda gösterdiği hedef de halk tarafından desteklenmektedir.
UBP’de son dönemde, ‘bu seçim Tatar’ın değil, UBP’nin seçimidir’ söylemlerinin yükselmesi de dikkat çekicidir.
UBP tabanı, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kazanılması sonrasında tek başına iktidar olacaklarını gördükleri için seçimlere daha çok sahip çıkmaktadır.
UBP’de kaybedilecek bir seçimin partinin geleceğinin felaket olacağı anlamına gelmektedir.
UBP tabanında, partinin adayı dışında bir adayı destekleyecek olanların da parti içerisindeki geleceklerinin olmayacağı ifade edilmektedir.
Hem UBP tabanı hem de Kıbrıs Türk Halkı, Tatar’ın Cumhurbaşkanı seçilmesiyle birlikte hem ekonomik hem de sosyal anlamda geleceklerinin parlak olacağını düşünmektedir.
Sn. ErsinTatar’ın Cumhurbaşkanı seçileceği kesin gibidir.
MUSTAFA AKINCI:
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın Doğu Akdeniz’de yaşananlar karşısında inisiyatif alamaması halk arasında dikkat çekmektedir.
Kıbrıs Türk Halkı, Türkiye ile birlikte Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatleri konusunda rol almak istemektedir.
Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Türkiye ile kavga eden bir pozisyonda olması bunun zor olacağını göstermektedir.
Sayın Akıncı’nın yaptığı açıklamalarda Türkiye’nin seçimlere müdahale ettiğini iddia etmesi ve Türkiye’yi suçlayıcı bir dil kullanması da halk arasında ciddi tepki çekmektedir.
Kıbrıs Türk Halkı her açıklamasında Türkiye’yi suçlayan bir Cumhurbaşkanı değil, Türkiye ile ortak noktada buluşabilecek bir Cumhurbaşkanı istemektedir.
Cumhurbaşkanı Akıncı’nın, Saray’a kapanmış bir görüntüsü de öne çıkmaktadır.
Uluslararası aktörler de Türkiye ile kavga eden bir görüntüsü ile öne çıkan Akıncı’nın seçimlerde favori bir aday olduğunu düşünmemektedir.
Kapalı Maraş’ın açılma sürecindeki tutumu da dikkat çekmektedir. Rumların, ‘Türk yönetiminde açılacak Maraş’a geliriz’ demesine karşın Akıncı’nın ‘Maraş açılamaz’ görüşünü öne sürmesi anlaşılır olarak değerlendirilmemektedir.
Kıbrıs sorunu çözeceğim diyerek göreve gelen Akıncı’nın, Rum lider Anastasiadis karşısında hiç bir ilerleme sağlamaması en büyük dezavantajlarındandır.
Halk, Akıncı’nın 5 yıllık süreçteki Kıbrıs konusundaki performansını başarısız görmektedir.
Pandeminin başlangıcında binlerce vakadan ve ölümden bahseden Akıncı’nın, dünyada yükselen kovid-19 vakaları karşısında sadece hükümeti suçlaması halk arasında eleştirilmektedir. Halk dünya devletlerinin dahi pandemi karşısında nasıl çaresiz kaldığını görmektedir.
Halk, tanınmayan ve dünya ile bağlantısı sadece Türkiye üzerinden olan Kuzey Kıbrıs’ı başarılı görmektedir.
Akıncı’nın Türkiye ile kapıları kapatalım politikası güderken, Güney ile kapıların açık kalması anlayışı da tepki çekmektedir. Kıbrıs Türk Halkı, her açıklaması ve eyleminde Türkiye’nin hedef yapılmasını onaylamamaktadır.
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi Kıbrıs Türk halkı, Türkiye ile iyi ilişkiler istemektedir. Bunun yanında onurlu bir duruşu; asla bir kafa tutan anlayış olarak görmemektedir.
Halk, Akıncı’nın Kıbrıs konusunda ve Doğu Akdeniz’de söyleyecek bir sözünün atacak bir adımının olmadığını, bu nedenle seçimlerin göbeğine Türkiye’yi yerleştirdiğini düşünmektedir.
Halkın çoğunluğu Kıbrıs sorununa çözüm bulunmasını istemektedir. Halk, Akıncı’nın 5 yıllık performansı ile bunun başarılamayacağına gördü.
Akıncı’nın taraftarlarının CTP’nin tabanına yönelik söylemleri ve hareketleri de zayıflık olarak değerlendirilmektedir. CTP tabanının çoğunluğu 2015’te seçilmesine yardım ettikleri Akıncı’nın agresif tavrını reddetmektedir.
Akıncı’nın yarışı kazanma şansı, Tatar karşısında imkansızdır.
.
TUFAN ERHÜMAN:
Sayın Tufan Erhürman’ın en büyük dezavantajı parti tabanıdır. Parti tabanı Erhürman’a güvenmemekte ve desteğini Akıncı’dan yana kullanmaktadır. Erhürman’ın tabanını ikna edememesi seçimin ilk turda kaybedilmesi anlamına gelmektedir. CTP tabanı Erhürman’ın Başbakan olarak kalmasını istemektedir.
CTP’de, Cumhurbaşkanlığı seçimleri değil de genel seçimlere gidiliyor görüntüsü de vardır. Erhürman’ın, Kıbrıs konusundaki düşüncelerden çok genel seçimleri ilgilendiren konulara değinmesi zayıflık olarak görünmektedir.
Halk arasında güvenilir olarak da bilinen Erhürman’ın, Tatar ve Akıncı karşısında ikinci tura kalma şansı yoktur. CTP tabanının çoğunluğu Akıncı diyecektir, ama azımsanmayacak bir oranda CTP’linin de (Akıncı’nın tabanının tavırları nedeniyle) ikinci turda sandığa gitmeyeceği değerlendirilmektedir.
KUDRET ÖZERSAY:
Daha önceki anketlerde de söylediğimiz gibi Sayın Kudret Özersay’ın ikinci tura kalma şansı yoktur. Özersay’ın marjinal bir grubun oyunu alabilirim düşüncesiyle net ifadeler kullanmaması dikkat çekmektedir. Özersay’ın sosyal medyada yazılan her yorum karşısında dahi halkın çoğunluğunu değil de bir grubu memnun edecek söylemlerde de bulunması hem parti tabanın da hem de sağ kesimde rahatsız edici olarak değerlendirilmektedir.
Kıbrıs konusunda ve Kapalı Maraş’ın açılmasıyla ilgili yalpalayan bir politika izlemesi de tepki çekmektedir. Halk, Kapalı Maraş’ın açılma sürecinin Özersay’ın tavrı nedeniyle yavaşladığını düşünmektedir.
Özersay’ın, ‘bu iş başka’ sloganıyla devam ettiği seçimlerde, ikinci tura kalma şansı hiç yoktur.
HP tabanının, büyük bir çoğunluğu da ikinci turda Tatar’a destek vereceklerini ifade etmektedir.
ERHAN ARIKLI:
Sayın Erhan Arıklı, hem parti içerisindeki kavgalar hem de izlediği siyasi anlayışla halkı endişelendiren bir görüntü sergilemektedir. Kullandığı dil ayrıştırıcı olarak değerlendirilmektedir. Kıbrıs Türk Halkı, ‘sadece Türkiyeli seçmenlerin partisiyim’ görüntüsü veren Arıklı’ya güvenmemektedir. Seçim çalışmalarında Türkiye’ye yönelik de, ‘Türkiye’ye rağmen büyüyoruz’ iddiaları Türkiyeli seçmenlerin de partiden uzaklaşmasına neden olmuştur. Arıklı seçmeni kutuplaştırıyor çoğulcu politika yürütmüyor siyasetten kopma noktasına gelmiştir. Arıklı’nın Doğu Akdeniz ve Kıbrıs konusundaki politikaları da zayıf olarak değerlendirilmektedir.
YDP tabanının büyük bir çoğunluğu % 80’nı ikinci turda Sn. Ersin Tatar’a destek vereceklerini ifade etmektedir.
SERDAR DENKTAŞ:
Sayın Serdar Denktaş’ın, yaptığı toplantılarda da Türkiye’yi suçlayıcı bir dil kullanması, babası Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ı da tenkit etmesi sağ tabanda kabul edilemez olarak değerlendirilmektedir. Denktaş’ın başarısız olacağını bile bile seçimlere girmesi bir amaç olarak değerlendirilmektedir. DP tabanının büyük bir çoğunluğu yani % 85’i ikinci turda Sn. ErsinTatar’a destek vereceklerini ifade etmektedir.
Tablo 1. Araştırmaya Katılan Halkın Kıbrıs Sorunu ile İlgili Nasıl Bir Çözüm Getirilmesi ile İlgili Önerisine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan Halkın Kıbrıs sorunu ile ilgili nasıl bir çözüm önerisi getirilmesi ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 80,9’u iki ayrı devletli çözüm önerisi getirilmesi gerektiğini ifade ederken % 19,1’i Rumlarla federasyon getirmesi gerektiğini ifade etmektedir.
Tablo 2. Araştırmaya Katılan Halkın Türkiye’nin Garantörlüğü Konusunda Ne Düşündüğüne İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan halkın Türkiye’nin garantörlüğü konusunda ne düşündüğüne ilişkin dağılım incelendiğinde % 81,9’u aynen devam etmesi gerektiğini ifade ederken % 4’ü iptal edilmesi gerektiğini ifade etmektedir.
Tablo 3. Araştırmaya Katılan Halkın Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın 5 Yıllık Görev Süresince Kıbrıs Konusundaki Performansını Nasıl Bulduğuna İlişkin Dağılım.
Araştırmaya katılan Halkın Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın 5 yıllık görev süresince Kıbrıs konusundaki performansını nasıl bulduğuna ilişkin dağılım incelendiğinde % 37,7’si başarılı bulduğunu ifade ederken % 62,3’ü başarısız bulduğunu ifade etmektedir.
Tablo 4. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’na Göre Cumhurbaşkanı Akıncı, Türkiye ve KKTC ile İlişkilerin Geliştirilmesinde Nasıl Bir Rol Oynadığı ile İlgili Görüşlerine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’na göre Cumhurbaşkanı Akıncı, Türkiye ve KKTC ile ilişkilerin geliştirilmesinde nasıl bir rol oynadığı ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 30’u olumlu katkı yaptığını ifade ederken % 58,9’u olumlu katkı yapamadığını ifade etmektedir.
Tablo 5. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Başbakan Ersin Tatar’ın Türkiye Ziyareti Sonrasında 100 Yataklı Hastane Yapımını Nasıl Değerlendirdiğine İlişkin Dağılım
Tablo 6. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Halkla Bütünleşmesini, Kaynaşmasını Yeterli Bulup Bulmadığına İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Halkla bütünleşmesini, kaynaşmasını yeterli bulup bulmadığına ilişkin dağılım incelendiğinde % 40,4’ü yeterli bulduğunu ifade ederken % 59,6’sı yetersiz bulduğunu ifade etmektedir.
Tablo 7. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Maraş’ın Açılmasının Kıbrıs Türklerinin Yararına Olup Olmadığı ile İlgili Görüşlerine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın Maraş’ın açılmasının Kıbrıs Türklerinin yararına olup olmadığı ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 78,7’si yararına olacağını ifade ederken % 12,6’sı zararına olacağını ifade etmektedir.
Tablo 8. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Kuvvetler Ayrılığına Dayalı Çağdaş Bir Başkanlık Sistemi, İstikrarlı Hükümetlerin Ülkeyi Yönetmesi Açısından Gerekli Olup Olmaması ile İlgili Görüşlerine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın kuvvetler ayrılığına dayalı çağdaş bir başkanlık sistemi, istikrarlı hükümetlerin ülkeyi yönetmesi açısından gerekli olup olmaması ile ilgili görüşlerine ilişkin dağılım incelendiğinde % 57’si gerekli olduğunu ifade ederken % 26,3’ü gereksiz olduğunu ifade etmektedir.
Tablo 9. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Mavi Vatan İçerisinde Türkiye’nin KKTC Halkı’nın Haklarının Korunması için Sismik Araştırma ve Sondaj Çalışmalarını Nasıl Değerlendirdiğine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın mavi vatan içerisinde Türkiye’nin KKTC Halkı’nın haklarının korunması için sismik araştırma ve sondaj çalışmalarını nasıl değerlendirdiğine ilişkin dağılım incelendiğinde % 84,9’u desteklediğini ifade ederken % 6,5’i desteklemediğini ifade etmektedir.
Tablo 10. Araştırmaya Katılan ve Sn. Mustafa Akıncı’ya “Hayır Oy Vermem” Diyen Halkın Nedenlerine İlişkin Dağılım
Tablo 11. Araştırmaya Katılan KKTC Halkının 2020 Cumhurbaşkanlığı Seçiminden Sonra Görev Yapacak Cumhurbaşkanından Beklentilerinin Neler Olduğuna İlişkin Dağılım
*Araştırmaya katılan halk birden fazla tercih yapmıştır.
Tablo 12. Araştırmaya Katılan Halkın Türkiye ile KKTC Cumhurbaşkanı Arasındaki İlişkilerin Soğuk Olduğunu Düşünüp Düşünmemesine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan halkın Türkiye ile KKTC Cumhurbaşkanı arasındaki ilişkilerin soğuk olduğunu düşünüp düşünmemesine ilişkin dağılım incelendiğinde % 72,5’i soğuk olduğunu ifade ederken, % 27,5’i ise soğuk olmadığını ifade etmektedir.
Tablo 13. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın Yarın Milletvekili Seçimi Olsa Oyunu Nasıl Kullanmak İstediğine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın yarın milletvekili seçimi olsa oyunu nasıl kullanmak istediğine ilişkin dağılım incelendiğinde % 39,3’ü UBP’ye oy vermek istediğini ifade ederken % 25,9’u CTP’ye oy vermek istediğini ve % 11’i HP’ye oy vermek istediğini ifade etmektedir.
Tablo 14. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın 2020 Yılında Gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Kime Oy Vermek İstediğine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın 2020 yılında gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde kime oy vermek istediğine ilişkin dağılım incelendiğinde, % 33,9’u Ersin Tatar’a oy vermek istediğini ifade ederken, % 29,7’si Mustafa Akıncı’ya ve %14,7’si ise Tufan Erhürman’a oy vermek istediğini ifade etmektedir.
Tablo 16. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’na Göre Kuzey Kıbrıs Türk Halkı’nın Çıkarlarını Müzakerede En İyi Temsil Edecek İsmin Kim Olduğuna İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’na göre Kuzey Kıbrıs Türk Halkı’nın çıkarlarını müzakerede en iyi temsil edecek ismin kim olduğuna ilişkin dağılım incelendiğinde % 30,4’ü Mustafa Akıncı’nın olduğunu ifade ederken % 34,8’i Ersin Tatar olduğunu ifade etmektedir.
Tablo 17. Araştırmaya Katılan KKTC Halkı’nın 2020 Yılında Gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Seçim 2. Tura Kalsa ve Adaylar Sn. Tatar ve Sn. Akıncı Olsa Kime Oy Vermek İstediğine İlişkin Dağılım
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın 2020 yılında gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde Seçim 2. Tura Kalsa ve Adaylar Sn. Tatar ve Sn. Akıncı olsa kime oy vermek istediğine ilişkin dağılım incelendiğinde % 53,3’si Ersin Tatar’a oy vermek istediğini ifade ederken % 46,7’si Mustafa Akıncı’ya oy vermek istediğini ifade etmektedir.
Tablo 18. Araştırmaya Katılan Halkın Yarın Milletvekili Genel Seçimleri Olsa Kime Oy Vermek İstediği ile Seçim 2. Tura Kalsa Kime Oy Vermek İstediği Arasındaki İlişki
Yarın Milletvekili Seçimi Olsa Oyunuzu Nasıl Kullanırsınız?
2020 Yılında Gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Seçim 2. Tura Kalsa Kime Oy Vermek İstersiniz?
Ersin Tatar Mustafa Akıncı Kararsızım Toplam
Ulusal Birlik Partisi (UBP) 78,3 14,2 7,5 100
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) 10,9 66,3 22,8 100
Halkın Partisi (HP) 47,7 15,4 36,9 100
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) 2,4 97,6 ,0 100
Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP-YG) 14,3 85,7 ,0 100
Demokrat Parti (DP) 83,3 ,0 16,7 100
Yeniden Doğuş Partisi (YDP) 75,6 19,5 4,9 100
Milliyetçi Demokrasi Partisi 33,3 33,3 33,3 100
Karma Oy 25,3 58,2 16,5 100
Sandığa Gitmem 24,1 27,7 48,2 100
Kararsız 35,6 37,9 26,4 100
Araştırmaya katılan halkın yarın milletvekili genel seçimleri olsa kime oy vermek istediği ile seçim 2. Tura kalsa kime oy vermek istediği arasındaki ilişki incelendiğinde UBP’ye oy verenlerin % 78,3’ü Ersin Tatar’ a oy vermek istediğini ifade ederken % 14,2’si Mustafa Akıncı’ya oy vermek istediğini ifade etmektedir.
Araştırmaya katılan KKTC Halkı’nın 2020 yılında gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde seçim 2. Tura Kalsa ve adaylar Sn. Tatar ve Sn. Akıncı olsa kime oy vermek istediğine ilişkin dağılım incelendiğinde % 50,8’i Ersin Tatar’a oy vermek istediğini ifade ederken % 49,2’si Mustafa Akıncı’ya oy vermek istediğini ifade etmektedir.
